Os hipergaleguismos ou hiperenxebrismos son palabras creadas co fin de distanciarse do castelán, xa sexa intencionalmente ou por confusión e descoñecemento das formas normativas do galego. Non se deben confundir con outros fenómenos coma os dialectalismos, vulgarismos, arcaísmos ou lusismos. Acó tedes unha lista dalgúns dos hipergaleguismos máis usados e que cómpre evitar, polo menos, na escrita. No persoal, eu recoméndovos evita-la maioría destes tamén na fala; bardante casos concretos coma primaveira.
Abandoareabandoo(abandonar e abandono)Adourar(adorar)Antea(antena)Ambente(ambiente)Aprisioar(aprisionar)Asesiño(asasino)Bocadelo(bocadillo)Brilarerebrilar(brillar e rebrillar)Bruxeiría(bruxaría ou bruxería)Calqueira(calquera)Condea(condena)Conscente(consciente)Cristaíño(cristalino)Curtar(cortar)Destiño(destino)Diferenzábel/diferenzable(diferenciábel/diferenciable)Diferenzalista(diferencialista)Diferenzalismo(diferencialismo)Diferenzar(diferenciar)Diferenzazón/diferenzación(diferenciación)Diviño(divino)Esceaeesceario(escena e escenario)Espazal(espacial)Estrano(estraño)Existenza(existencia)Fregoa(fregona)Fror(flor)Gasoliña(gasolina)Hourizonte(horizonte)Humán(humano)Importanza(importancia)Inconvinte(inconveniente)Independenza(independencia)Insuar(insinuar)Libreiría(libraría ou librería)Marabila(marabilla)Mediciña(medicina)Montana(montaña)Norde(norte)Obedencia(obediencia)Oubriga(obriga)Ordear(ordenar)Ordeanza(ordenanza)Orgulo(orgullo)Pacente(paciente)Púbrico(público)Preferenza(preferencia)Primaveira(primavera)Quimeira(quimera)Recurteerecurtar(recorte e recortar)Román(romano)Sagreficio(sacrificio)Segredario(secretario)Semán(semana)Seveiro(severo)Sinceiroesinceiramente(sincero e sinceramente)Tortela(tortilla)Trunfo(triunfo)Urbán(urbano)Varoil(varonil)Veterán(veterano)Vixiancia(vixilancia)Voátil(volátil)Zoa(zona)
Pero non entendo por que estas palabras non acéptaas a Rag, se pola súa evolución deberían ser así non? E, por certo, son catalán, e, o uso dos hipergaleguismos está moi estendido? Ousexa hai moita xente que dice Zoa, e abandoar por exemple?
CurtirCurtir
Hai excepcións, pero en xeral, por evolución non terían de ser. Son contaminacións, feitas por analoxía co castelán. En outras palabras, por poñer un exemplo, a maioría das palabras que en castelán acaban en -ero; no galego rematan en -eiro. Porén, non sempre é así; e levar esta regra ao extremo fai que xurdan os primaveira, sinceiro, seveiro… En definitiva, son malas traducións do castelán.
Respeito ao seu uso, a maioría ten moi pouco uso. Iso si, hai uns poucos que si que están bastante estendidos; e quizais eses si que deberían ser tidos en conta pola RAG. Ademais, a perda dos -n- e -l- intervocálicos é unha característica esencial da nosa língua; e aí si que tería que tomar nota a RAG (por exemplo, con “abandoar”).
E “zoa” xa existe en galego, do verbo “zoar”: https://academia.gal/dicionario/-/termo/busca/zoar
CurtirCurtir
[…] Ánxel Fole no es la mejor elección. ¿Por qué? porque sus textos están llenos de vulgarismos e hipergaleguismos, así que muchas palabras no serían correctas hoy en día si nos atenemos a la RAG (Real Academia […]
CurtirCurtir